Όσο περνούν τα χρόνια, η τεχνολογία των αυτοκινήτων εξελίσσεται και σε κάποιες περιπτώσεις, δημιουργεί απορίες ακόμη και σε όσους ασχολούνται τακτικά με τον τρόπο λειτουργίας των οχημάτων. Τα σύγχρονα αυτοκίνητα με κινητήρες ντίζελ διαθέτουν το λεγόμενο Φίλτρο Κατακράτησης Σωματιδίων (Diesel Particulate Filter) ή με πιο απλά λόγια φίλτρο DPF). Τι ακριβώς είναι όμως το φίλτρο DPF και πώς λειτουργεί;
Εξηγώντας το τι είναι το DPF θα πρέπει να πούμε ότι ουσιαστικά, το συγκεκριμένο φίλτρο λειτουργεί συνδυαστικά με τον καταλύτη και τη βαλβίδα EGR. Η λειτουργία του αποσκοπεί στην κατακράτηση του μεγαλύτερου ποσοστού βλαβερών σωματιδίων του πετρελαίου και της αιθάλης που δημιουργούνται από την καύση, με την αιθάλη να αποτελεί φυσικό υποπροϊόν της καύσης του ντίζελ. Για το λόγο αυτό, το συγκεκριμένο φίλτρο λέγεται και παγίδα αιθάλης.
Στο εσωτερικό του φίλτρου, υπάρχει μια πορώδης κυψελοειδής δομή, κάτι δηλαδή που μοιάζει με σφουγγάρι, η οποία παγιδεύει τα συγκεκριμένα σωματίδια. Με την πάροδο του χρόνου και τη χρήση του οχήματος, στο εσωτερικό του φίλτρου, μαζεύονται ποσότητες των σωματιδίων αυτών. Όταν το φίλτρο γεμίσει, ο εγκέφαλος του οχήματος, επιτρέπει σε μια ποσότητα άκαυτου καυσίμου να περάσει στο φίλτρο σε συγκεκριμένα χρονικά διαστήματα και να αναφλεγεί, υποβάλλοντας την αιθάλη σε υψηλές θερμοκρασίες, οπότε και αποτεφρώνεται. Αυτή είναι η λεγόμενη αναγέννηση του φίλτρου DPF.
Η θεωρία λέει πως η αιθάλη μπορεί να αναγεννηθεί απόλυτα, χωρίς να αφήσει καθόλου τέφρα, δηλαδή στάχτη στο εσωτερικό του φίλτρου. Στην πραγματικότητα όμως, λόγω της ύπαρξης κι άλλων συστατικών στο καύσιμο ντίζελ, όπως τα διάφορα πρόσθετα, ίχνη λιπαντικών και μέταλλα από τη λειτουργία του κινητήρα, εμφανίζεται τέφρα που παραμένει στο εσωτερικό του φίλτρου, με αποτέλεσμα αυτό να μπουκώνει. Επίσης, η κίνηση του οχήματος συχνά σε αστικές συνθήκες, δεν επιτρέπει τη σωστή αναγέννηση του φίλτρου.
Ποια είναι όμως τα προβλήματα που μπορεί να δημιουργήσει το φίλτρο μικροσωματιδίων και ποια είναι τα συμπτώματα του βουλωμένου φίλτρου DPF;
Καθώς περνά ο καιρός με συνεχόμενη χρήση του οχήματος, το φίλτρο DPF γεμίζει, με αποτέλεσμα να περιορίζεται η ροή των καυσαερίων. Τα προβλήματα είναι αρκετά και σε μερικές περιπτώσεις, πολύ σοβαρά. Ας τα δούμε:
- Μείωση της απόδοσης του οχήματος και των επιδόσεων του κινητήρα.
- Αύξηση της κατανάλωσης καυσίμου.
- Σοβαρό ενδεχόμενο δυσλειτουργίας του κινητήρα.
- Σοβαρό ενδεχόμενο σοβαρών ζημιών του κινητήρα
- Απώλεια της εγγύησης του DPF
- Υψηλά πρόστιμα από την τροχαία για μη συμμόρφωση με τα πρότυπα για τα καυσαέρια σε περίπτωση ελέγχου.
Πέραν των παραπάνω, αν ο οδηγός δεν φροντίσει να καθαρίσει έγκαιρα το φίλτρο, τότε σίγουρα κάποια στιγμή αυτό θα πρέπει να αντικατασταθεί με κόστος αρκετά υψηλό.
Πάμε τώρα στα συμπτώματα που θα μας επισημάνουν την ύπαρξη προβλήματος και τα οποία είναι τα πιο κάτω:
- Μόλις το DPF μπουκώσει, θα ενεργοποιηθεί η αντίστοιχη προειδοποιητική λυχνία στον πίνακα οργάνων.
- Θα υπάρξει φανερή απώλεια ισχύος του κινητήρα.
- Θα υπάρξει φανερή μείωση της επιτάχυνσης.
- Θα εμφανιστεί έντονη οσμή καυσίμου ντίζελ.
- Θα εμφανιστεί πολύς καπνός από την εξάτμιση.
- Θα αυξηθεί η κατανάλωση καυσίμου.
- Θα αυξηθούν τα επίπεδα της στάθμης του λαδιού.
Ας δούμε τώρα πως γίνεται ο καθαρισμός του DPF. Υπό φυσιολογικές συνθήκες, το ίδιο το όχημα εκτελεί δύο είδη καθαρισμού ή αναγέννησης, την ενεργητική και την παθητική. Η δεύτερη λαμβάνει χώρα όταν το όχημα κινείται με ταχύτητα πάνω από 70 χλμ/ώρα για πάνω από 20 λεπτά. Ουσιαστικά, η θερμοκρασία των καυσαερίων καίει την τέφρα και καθαρίζει το φίλτρο. Αν δεν επιτευχθεί έτσι ο καθαρισμός, ο εγκέφαλος δίνει εντολή για ενεργητική αναγέννηση, ψεκάζοντας μεγαλύτερη ποσότητα καυσίμου στους κυλίνδρους και ανεβάζοντας της θερμοκρασία των καυσαερίων.
Αν παρ’ όλα αυτά, το φίλτρο μπουκώσει, υπάρχουν στην αγορά πολλά καθαριστικά DPF τα οποία κάνουν εφικτό τον καθαρισμό του φίλτρου. Παρέχονται σε μορφή χημικών προσθέτων που μαλακώνουν την αιθάλη, αλλά και σε μορφή σπρέι καθαρισμού του DPF. Και πάλι όμως, ενώ ενδεχομένως θα ξεμπουκώσουν το φίλτρο, δεν πρόκειται να το καθαρίσουν εντελώς και θα παραμείνει κάποια ποσότητα τέφρα μέσα στο φίλτρο.
Για να εξασφαλιστεί ο σωστός καθαρισμός του DPF, θα απαιτηθεί να αποταθείτε σε κάποιο κατάστημα που παρέχει επαγγελματικό καθαρισμό του φίλτρου σωματιδίων ντίζελ. Εκεί, θα του κάνουν βαθύ θερμικό καθαρισμό (με τη χρήση υψηλών θερμοκρασιών) και τεστ αντίθλιψης για να διασφαλιστούν τα αποτελέσματα ή αντίστοιχα ο υγρός καθαρισμός με τη χρήση χημικών και νερού και το αντίστοιχο τεστ αντίθλιψης.
Ποιο είναι το κόστος καθαρισμού του φίλτρου DPF; Το συγκεκριμένο κόστος εξαρτάται από αρκετούς παράγοντες, όπως για παράδειγμα το μέγεθος του φίλτρου και το είδος του καθαρισμού που θα γίνει. Επίσης, μιας και το DOC (Diesel Oxidation Catalyst) παρέχει προστασία στο DPF, καλό θα ήταν να ελεγχθεί και να καθαριστεί αν χρειάζεται, ταυτόχρονα. Για να μάθει κανείς το ακριβές κόστος καθαρισμού του DPF (από κοινού ενδεχομένως με τον καθαρισμό του DOC), θα πρέπει να μιλήσει με κάποιους επαγγελματίες. Πάντως, μια απλή έρευνα στο διαδίκτυο, δείχνει τιμές και προσφορές που ξεκινούν από τα 120 ευρώ και φτάνουν σε κάποιες περιπτώσεις και πάνω από 400 ευρώ.
Πώς να καθαρίσω το φίλτρο DPF μόνος μου;
Υπήρχε μια παλαιότερη πρακτική, κατά την οποία ο ιδιοκτήτης έβγαζε το φίλτρο και μετά το έπλενε με νερό υπό πίεση, αλλά όπως αποδείχτηκε δεν έφερνε καλά αποτελέσματα, οπότε εγκαταλείφθηκε. Στις ημέρες μας, μιας και στην αγορά υπάρχουν διαθέσιμα εξειδικευμένα χημικά καθαρισμού, σε τιμές που ξεκινούν από τα 15 μόλις ευρώ, ο καθαρισμός μπορεί να γίνει με αυτά.
Υπάρχουν ουσιαστικά, δύο μέθοδοι καθαρισμού του DPF στο σπίτι. Στην πρώτη μέθοδο, το φίλτρο DPF παραμένει στο όχημα και απλά αφαιρείται ένας από τους αισθητήρες του για να εισέρθει το καθαριστικό κατευθείαν μέσω της τρύπας εφαρμογής του αισθητήρα στο εσωτερικό.
Η δεύτερη μέθοδος απαιτεί να αφαιρεθεί το φίλτρο DPF από το σύστημα της εξάτμισης και μετά, να καθαριστεί με νερό υπό πίεση και το κατάλληλο χημικό καθαρισμού. Φυσικά, η επιλογή εξαρτάται από τον τύπο του οχήματος και την ύπαρξη πρόσβασης στο σημείο που βρίσκεται το φίλτρο και το σημαντικότερο, αν αξίζει τον κόπο να χαθεί η εγγύηση της αντιπροσωπείας. Φυσικά, η τελική απόφαση είναι του ιδιοκτήτη και μιας και το κόστος αντικατάστασης του φίλτρου είναι υψηλή, πολλοί θα επιλέξουν κάποια από αυτές τις μεθόδους. Σε κάθε περίπτωση, θα πρέπει να έχουμε ωστόσο στο μυαλό μας, ότι εργασίες αυτού του τύπου θα πρέπει να γίνονται από ειδικευμένους επαγγελματίες και μόνο, για να υπάρχουν τα βέλτιστα αποτελέσματα.
Σχόλιο