Κάθε οδηγός πάνω από τα σαράντα, γνωρίζει το παλιό τρίπτυχο μπουζί, πλατίνες, λάδια, με το οποίο αναφερόταν στο σέρβις του οχήματός του. Φυσικά, με την εμφάνιση της ηλεκτρονικής ανάφλεξης οι πλατίνες εξαφανίστηκαν ή έστω υπάρχουν ακόμη σε κάποια παλιά, κλασικά αυτοκίνητα.
Κάτι ακόμα όπως που δεν στέκει πια στην πιο πάνω πρόταση, λόγω της κυκλοφορίας τα τελευταία χρόνια οχημάτων τα οποία κινούνται με καύσιμο πετρέλαιο ή αλλιώς καύσιμο ντίζελ (diesel), είναι τα μπουζί. Τα πετρελαιοκίνητα οχήματα δεν διαθέτουν μπουζί, αλλά προθερμαντήρες.
Γιατί υπάρχει όμως αυτή η διαφοροποίηση; Ποιες είναι οι διαφορές ανάμεσα στους κινητήρες βενζίνης και ντίζελ και τι ακριβώς κάνουν οι προθερμαντήρες diesel;
Οι διαφορές ανάμεσά τους, ξεκινούν από την πρώτη στιγμή που εφευρέθηκε ο κινητήρας ντίζελ. Ο λόγος που οδήγησε στη δημιουργία του ήταν πως ο κινητήρας βενζίνης της εποχής δεν ήταν αρκετά αποδοτικός, μιας και στην τροφοδοσία του οχήματος γινόταν χρήση ουσιαστικά μόνον ενός μέρους του καυσίμου. Το υπόλοιπο καύσιμο απλά παρήγαγε θερμότητα.
Φυσικά, οι σύγχρονοι κινητήρες βενζίνης έχουν βελτιωθεί κατά πολύ αλλά και πάλι, δεν έχουν την ίδια αποδοτικότητα με τους κινητήρες ντίζελ.
Σε βασικό επίπεδο, και οι δυο κινητήρες έχουν παρόμοια λειτουργία, μιας και είναι κινητήρες εσωτερικής καύσης που χρησιμοποιούν ταχύτατες εκρήξεις στο εσωτερικό τους για να παράγουν την ενέργεια που θα κινήσει το όχημα. Η βασική τους διαφορά είναι ο τρόπος με τον οποίο γίνεται η έκρηξη.
Στους κινητήρες βενζίνης, το καύσιμο αναμιγνύεται με τον ατμοσφαιρικό αέρα και συμπιέζεται από τα έμβολα μέσα στους κυλίνδρους. Εκεί τα μπουζί αναλαμβάνουν να δημιουργήσουν το σπινθήρα που θα προκαλέσει την έκρηξη (ανάφλεξη μείγματος).
Στους κινητήρες ντίζελ, ο αέρας συμπιέζεται αρχικά ανεξάρτητα και θερμαίνεται, στη συνέχεια αναμιγνύεται με το καύσιμο, το οποίο αναφλέγεται λόγω της θερμοκρασίας του συμπιεσμένου αέρα. Σε αυτό το σημείο, αναλαμβάνει ο προθερμαντήρας την αύξηση της σχετικής θερμοκρασίας, σε περίπτωση που λόγο συνθηκών η θερμοκρασία που προκαλεί η συμπίεση του αέρα δεν επαρκεί.
Ουσιαστικά λοιπόν, ο προθέρμανση diesel αποτελεί ένα θερμαντικό στοιχείο το οποίο αυξάνει τη θερμοκρασία του καυσίμου στο εσωτερικό των κυλίνδρων πριν εισαχθεί ο συμπιεσμένος αέρα. Υπάρχουν λοιπόν, από ένας σε κάθε θάλαμο καύσης, είτε σε κάθε προθάλαμο ανάλογα με το είδος του κινητήρα.
Τα είδη των προθερμαντήρων
Στην αγορά σήμερα, η αξιολόγηση και η κατηγοριοποίηση των προθερμαντήρων γίνεται με βάση το «εύρος θερμότητας» τους. Οι τρεις τύποι λοιπόν που κυκλοφορούν είναι ψυχροί, μεσαίοι και θερμοί. Το εύρος της θερμότητάς τους καθορίζει τον επακριβή χρόνο κατά τον οποίο αναφλέγεται το μείγμα αέρα-καυσίμου
Ας δούμε τις διαφορές τους πιο αναλυτικά:
- Θερμοί προθερμαντήρες: Αναφλέγουν το μείγμα νωρίτερα από τους άλλους δύο τύπους και αποσκοπούν σε χρήση με καύσιμα χαμηλής περιεκτικότητας σε νίτρο, της τάξης του 5 με 20%.
- Μεσαίοι προθερμαντήρες: Λειτουργούν όπως και οι θερμοί, αλλά αναφλέγουν το μείγμα λίγο πιο αργά. Αποσκοπούν σε χρήση με καύσιμο περιεκτικότητας σε νίτρο από 20 έως 30%.
- Ψυχροί προθερμαντήρες: Αποσκοπούν για χρήση με καύσιμα υψηλής περιεκτικότητας σε νίτρο πάνω από 30%. Είναι συνήθως, παχύτεροι σε μέγεθος.
Παράλληλα, διαιρούνται και σε Turbo και Non-Turbo:
- Προθερμαντήρες Turbo: Διαθέτουν κωνικό άκρο που εφαρμόζει πιο σφιχτά στην κεφαλή χωρίς την ανάγκη ροδέλας και παρέχουν λίγο υψηλότερη ισχύ.
- Προθερμαντήρες Non-Turbo ή συμβατικοί: Δεν διαθέτουν κωνικό άκρο, οπότε απαιτούν χάλκινη ροδέλα για την προσαρμογή τους.
Η επιλογή των προθερμαντήρων των οποίων κάνει χρήση το κάθε όχημα, αρχικά προσδιορίζεται από τον κατασκευαστή αλλά και από τις τέσσερεις πιο κάτω παραμέτρους:
- Καύσιμο: το ποσοστό Nitro που περιέχει, όπως είπαμε και πιο πάνω, ορίζει την ανάφλεξη. Όσο υψηλότερο είναι το ποσοστό, τόσο πιο ψυχρός θα πρέπει να είναι ο προθερμαντήρας.
- Είδος κινητήρα: Οι συμβατικοί κινητήρες συνήθως χρησιμοποιούν συμβατικούς προθερμαντήρες. Οι υπερσυμπιεζόμενοι συνήθως χρησιμοποιούν τους αντίστοιχους προθερμαντήρες.
- Κυβισμός κινητήρα: Οι πιο μεγάλοι σε μέγεθος κινητήρες διαθέτουν πιο μεγάλη μάζα οπότε κρατάνε περισσότερη θερμότητα από τους πιο μικρούς. Όσο πιο μικρός είναι λοιπόν ένας κινητήρας τόσο πιο θερμό προθερμαντήρα χρειάζεται.
- Επιτάχυνση: Οι θερμοί προθερμαντήρες παρέχουν πιο καλή επιτάχυνση και ρελαντί, οπότε αποτελούν τη βέλτιστη λύση για τους αργούς σε επιτάχυνση κινητήρες. Οι ψυχροί προθερμαντήρες παρέχουν αυξημένη ισχύ, οπότε είναι ιδανικοί για τους κινητήρες με υψηλότερη θερμότητα.
Ακόμη οι προθερμαντήρες ενδέχεται να είναι κεραμικοί ή μεταλλικοί, με τους κεραμικούς να ανεβάζουν υψηλότερες θερμοκρασίες σε μικρότερο χρόνο. Υπάρχουν ακόμα, προθερμαντήρες δύο ή τριών φάσεων, δηλαδή:
- Προθερμαντήρες τριών φάσεων: Η λειτουργία τους γίνεται σε τρείς φάσεις, οι οποίες είναι η προθέρμανση κατά την ανάφλεξη, η θέρμανση κατά την εκκίνηση του κινητήρα και η συνέχεια της θέρμανσης για σχεδόν 3 λεπτά, αφού πάρει μπροστά ο κινητήρας. Παρέχουν αποδοτικότερη και πιο αθόρυβη καύση, καθώς και λιγότερο καπνό από την εξάτμιση.
- Προθερμαντήρες δυο φάσεων: Η λειτουργία τους γίνεται σε δύο φάσεις την προθέρμανση και θέρμανση και αποσκοπούν σε χρήση με παλιότερους κινητήρες ντίζελ.
Τα προβλήματα των προθερμαντήρων diesel
Όπως και σχεδόν κάθε άλλο τμήμα του οχήματος και ειδικά τα αναλώσιμα, με την πάροδο του χρόνου και τη συνεχή χρήση, οι προθερμαντήρες αρχίζουν να χάνουν σε απόδοση και τελικά, παύουν να λειτουργούν.
Μην ανησυχείτε όμως, υπάρχουν κάποιες απλές ενδείξεις ή συμπτώματα που θα σας ενημερώσουν άμεσα για την ανάγκη αντικατάστασής τους. Ας δούμε τα συμπτώματα αυτά παρακάτω:
- Προβλήματα κατά την εκκίνηση του κινητήρα. Αν οι προθερμαντήρες βρίσκονται κοντά στο τέλος της λειτουργικής τους ζωής, θα ξεκινήσετε να αντιμετωπίζετε προβλήματα στην προσπάθεια να βάλετε μπροστά τον κινητήρα. Το συγκεκριμένο σύμπτωμα εμφανίζεται κυρίως τους χειμερινούς μήνες που η μειωμένη ισχύς των χαλασμένων προθερμαντήρων δεν επαρκεί.
- Εμφάνιση καπνού στην εξάτμιση. Αν ο κινητήρας αρχίσει να παράγει περισσότερο καπνό από τον κανονικό, θα πρέπει να ελέγξετε τους προθερμαντήρες σας. Αν ο καπνός είναι λευκός, σημαίνει πως ο προθερμαντήρες δεν ανεβάζει αρκετή θερμοκρασία. Αν ο καπνός είναι μαύρος ο προθερμαντήρας έχει ζημιά και προκαλεί ανισορροπία στην αναλογία του μείγματος καυσίμου.
- Αύξηση της κατανάλωσης καυσίμου. Οι χαλασμένοι προθερμαντήρες ενδέχεται να εμποδίζουν την καύση, αυξάνοντας την ποσότητα καυσίμου που απαιτείται για την κίνηση του οχήματος.
- Απώλεια ισχύος. Όταν οι προθερμαντήρες δεν λειτουργούν σωστά, ο κινητήρας δεν παράγει την κανονική του ισχύ.
- Ρελαντί σε χαμηλότερες σ.α.λ., σημαίνει πως έχουν χαλάσει οι προθερμαντήρες ή έχουν καλυφθεί από υπολείμματα της καύσης, οπότε απαιτούν αντικατάσταση.
Σε κάθε περίπτωση, ο έλεγχος των προθερμαντήρων θα πρέπει να γίνεται στα προγραμματισμένα διαστήματα συντήρησης, για να αποφύγετε τις δυσλειτουργίες, αλλά ακόμη και ζημιές στον ίδιο τον κινητήρα.
Σχόλιο