Συμπλέκτης: λειτουργίες και διάρκεια ζωής

Τι είναι ο συμπλέκτης

Ο συμπλέκτης είναι τμήμα του συστήματος μετάδοσης κίνησης του αυτοκινήτου και τοποθετείται ανάμεσα στον κινητήρα και τη μετάδοση (κιβώτιο ταχυτήτων). Η λειτουργία του συμπλέκτη έχει να κάνει με τη μεταφορά της κίνησης και την απομόνωση των αξόνων, μετά το πάτημα του πεταλιού του, για να είναι εφικτή η αλλαγή των ταχυτήτων ή των σταμάτημα του αυτοκινήτου. Ουσιαστικά, με την ενεργοποίησή του, παύει να μεταφέρεται η κίνηση του στροφαλοφόρου άξονα στους κινητήριους τροχούς, μέσω του διαχωρισμού του στροφάλου από το κιβώτιο ταχυτήτων.

Τα είδη του συμπλέκτη

Υπάρχουν πέντε βασικά είδη συμπλέκτη:

Μηχανικός ξηρός: Η λειτουργία του γίνεται με βάση τη δύναμη της τριβής.
Υδραυλικός συμπλέκτης: Η λειτουργία του γίνεται με βάση την κινητική ενέργεια του υγρού.
Hλεκτροµαyvητικός συμπλέκτης: Η λειτουργία του γίνεται με βάση την τριβής που παράγει η κίνηση της σκόνης σιδήρου (φερροµαγνητικής σκόνης) μέσα σε ένα µαγνητικό πεδίο.
Φυγοκεντρικός συμπλέκτης: Η λειτουργία του γίνεται με βάση τη φυγόκεντρη δύναμη.
Μηχανικο-υδραυλικός συμπλέκτης: Η λειτουργία του γίνεται με βάση το συνδυασμό του υδραυλικού και του ξηρού συμπλέκτη.

Παρ’ όλα αυτά, τα περισσότερα κοινά αυτοκίνητα διαθέτουν είτε μηχανικό ξηρό, είτε μηχανικό-υδραυλικό συμπλέκτη, οπότε κι εμείς εδώ θα ασχοληθούμε κυρίως με αυτά τα δύο είδη.

Από τι αποτελείται ο συμπλέκτης

Τα βασικότερα τμήματα του συμπλέκτη είναι:

Ο δίσκος και το πλατό. Το πλατό είναι ενσωματωμένο στο σφόνδυλο του κινητήρα, που είναι ουσιαστικά η συνέχεια του στροφαλοφόρου άξονα. Ο δίσκος διαθέτει υλικό με υψηλό συντελεστή τριβής και συνδέεται στον πρωτεύοντα άξονα του κιβωτίου ταχυτήτων. Το πλατό πιέζει τον δίσκο επάνω στο σφόνδυλο, με τη χρήση του μηχανισμού (μηχανικού ή υδραυλικού) του συμπλέκτη. Έτσι, η ροπή του κινητήρα περνά στο κιβώτιο ταχυτήτων και μετά, στο διαφορικό και τους κινητήριους τροχούς. Όταν το πετάλι του συμπλέκτη δεν είναι πατημένο, ο δίσκος σπρώχνεται από τα ελατήρια στο πλατό με το οποίο περιστρέφονται μαζί.
Το βολάν: Τοποθετείται επάνω στον στροφαλοφόρο άξονα του κινητήρα. Δίνει κίνηση στο κινητό τμήμα του συμπλέκτη και αποσβένει μέρος των κραδασμών που παράγονται από τη λειτουργία του κινητήρα.
Το συγκρότημα του συμπλέκτη: Αποτελείται από τη θήκη του συμπλέκτη, την πλάκα πίεσης και το ελατηριωτό διάφραγμα.
- Το κάλυμμα του συμπλέκτη είναι ουσιαστικά ένα είδος περιβλήματος το οποίο ασφαλίζει επάνω στο βολάν του κινητήρα.
- Το ελατηριωτό διάφραγμα πρεσάρει την πλάκα πίεσης και κατά συνέπεια, τον δίσκο του συμπλέκτη επάνω στο βολάν.
- Η πλάκα πίεσης είναι ασφαλισμένη με πριτσίνια επάνω στο κάλυμμα του συμπλέκτη. Μόλις πρεσαριστεί το πετάλι του συμπλέκτη, η πλάκα πίεσης φεύγει μακριά από τον δίσκο του συμπλέκτη.
Ρουλεμάν πίεσης συμπλέκτη (απελευθέρωσης): Τοποθετείται επάνω στον άξονα περιστροφής του μηχανισμού. Με το πάτημα του πεταλιού του συμπλέκτη, το ρουλεμάν πρεσάρει το χτένι του ελατηριωτού διαφράγματος και αφήνει ελεύθερη την πλάκα πίεσης.
Δίχαλο ή μοχλός συμπλέκτη (ώσης): Μετακινεί με το πάτημα του πεταλιού του συμπλέκτη το ρουλεμάν. Το δίχαλο πιάνει στα άκρα του τις ντίζες του πεταλιού του συμπλέκτη και το κέντρο του τον μοχλό του υδραυλικού μηχανισμού κίνησης.

Πώς να διατηρήσω τον συμπλέκτη μου λειτουργικό για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα

Κανείς μας δεν θέλει να μπλέκεται με περισσότερες από τις απαιτούμενες επισκευαστικές εργασίες. Τόσο λόγω κόστους, όσο και λόγω χρόνου. Στην προκειμένη περίπτωση, η αντικατάσταση του συμπλέκτη είναι και χρονοβόρα, αλλά και σε γενικές γραμμές αρκετά ακριβή. Επιτρέψτε μας λοιπόν, να σας δώσουμε μερικές συμβουλές οι οποίες θα σας δώσουν τη δυνατότητα να αυξήσετε αρκετά τα διαστήματα αντικατάστασης του συμπλέκτη σας.

Αρχικά, θα πρέπει να γίνει κατανοητό ότι όσο πιο πολύ μένει πατημένο το πετάλι του συμπλέκτη, τόσο μεγαλύτερη και ταχύτερη είναι η φθορά του δίσκου του συμπλέκτη.

Με βάση αυτό λοιπόν, φροντίστε:

Όταν σταματάτε στο φανάρι ή περιμένετε κάποιον ή γενικά σε κάθε περίπτωση που το όχημά σας δεν κινείται, βάλτε νεκρά. Αρχικά, δεν υπάρχει λόγος να έχετε κάποια ταχύτητα κουμπωμένη και δεύτερον, προκαλείται μεγάλες φθορές στον μηχανισμό του συμπλέκτη.
Μην αλλάζετε τις ταχύτητες με το πετάλι του γκαζιού πατημένο. Κρατώντας τις στροφές του κινητήρα ψηλά, μόλις αφήσετε το πετάλι του συμπλέκτη, η δύναμη την οποία θα πρέπει να διαχωρίσει ο δίσκος του συμπλέκτη και το βολάν κατά το πέρασμα της ροπής μετά την αποσύμπλεξη, θα είναι ιδιαίτερα μεγάλη, προκαλώντας και την αντίστοιχη αναίτια τριβή.
Τραβήξτε το πόδι σας μακριά από το πετάλι του συμπλέκτη, όταν το όχημα κινείται. Πολλοί οδηγοί έχουν το συνήθειο να «ξεκουράζουν» το πόδι τους επάνω στο πετάλι του συμπλέκτη κατά τη διάρκεια μακρινών ταξιδιών. Ακόμη και η ελάχιστη πίεση ενεργοποιεί τον συμπλέκτη. Μπορεί να μη γίνεται αισθητό εκείνη την στιγμή, αλλά παράγεται φθορά στον δίσκο του συμπλέκτη και πολύ σύντομα θα αρχίσει να πατινάρει και φυσικά να μυρίζει.
Αν τελικά ο συμπλέκτης φθαρεί και απαιτείται η αντικατάστασή του, κάντε τη με τη χρήση ενός σετ αντικατάστασης συμπλέκτη. Έτσι, θα αλλαχτούν όλα τα τμήματα μαζί και ακολουθώντας τις πιο πάνω συμβουλές μας, η επόμενη αντικατάστασή τους θα απομακρυνθεί πολύ πιο βαθιά στο μέλλον.

Ποια είναι τα διαστήματα αντικατάστασης του συμπλέκτη;

Συνήθως, ο συμπλέκτης ξεκινά να εμφανίζει συμπτώματα δυσλειτουργιών μετά τις 60 με 80.000 χλμ, αν και σε πολλές περιπτώσεις αντέχει μέχρι και για πάνω από 150.000 χλμ. Η διάρκεια ζωής του έχει να κάνει ξεκάθαρα με την προσοχή και το στύλ οδήγησης του χειριστή του οχήματος.

Πώς θα καταλάβω ότι ο συμπλέκτης μου είναι φθαρμένος

Η φθορά του συμπλέκτη μπορεί εύκολα να γίνει κατανοητή, ακόμη και από όχι ιδιαίτερα έμπειρους οδηγούς.

Τα βασικότερα συμπτώματα που υποδεικνύουν τη φθορά του, είναι τα εξής:

Αδυναμία απελευθέρωσης του συμπλέκτη και ανάγκη εφαρμογής μεγαλύτερης δύναμης στον λεβιέ των ταχυτήτων για την αλλαγή των σχέσεων.
Για να πατηθεί το πετάλι του συμπλέκτη απαιτείται μεγαλύτερη δύναμη από ό,τι συνήθως δύναμη ή/και έχει αυξηθεί η διαδρομή του.
Ο συμπλέκτης πατινάρει, δηλαδή ξεκινώντας το όχημα από στάση, αυξάνονται οι σ.α.λ. αλλά δεν αυξάνεται η ταχύτητα με την οποία κινείται το όχημα.
Ο συμπλέκτης κλωτσάει και το αυτοκίνητο “χοροπηδάει”, δηλαδή ο συμπλέκτης μια απομονώνει και μια όχι.
Ο συμπλέκτης λειτουργεί κάνοντας θόρυβο ανεξάρτητα από τις σ.α.λ. του κινητήρα.

Σημείωση: Το βολάν, συνήθως, δεν διαθέτει αναγνωρίσιμα σημάδια φθοράς, πέραν ίσως από την αύξηση του θορύβου κατά τη λειτουργία του συμπλέκτη ή την παραγωγή δονήσεων. Σε κάθε περίπτωση, η αλλαγή του βολάν παράλληλα με το σετ του συμπλέκτη, αποτελεί τη βέλτιστη λύση για την αποτροπή πρόωρων φθορών και μείωσης του χρόνου ζωής, ακόμη και του καινούριου συμπλέκτη.

Den

Ένας χαμογελαστός τεχνικός με μπόλικη εμπειρία ως πρωταγωνιστής των βίντεο με οδηγίες του AUTODOC, Φορά πάντα τα γυαλιά του, Τρέχει σε αγώνες με το BMW X5 E53 του, Ονειρεύεται να λάβει το Gold Play Button των 1,000,000 συνδρομητών στο YouTube.